زبان، امپراتور ضرورت‌ها است
تاریخ انتشار: ۲۲ اسفند ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۳۲۳۸۸۷
ایسنا/اصفهان عضو هیئت‌علمی گروه ادبیات دانشگاه اصفهان با بیان اینکه آزادیِ ما در دل ضرورت‌های ما معنا می‌شود و زبان، امپراتور ضرورت‌ها است، گفت: شاعر تن به سیطره و ضرورت زبان نمی‌دهد و حصار زبان را در هم می‌شکند و ازاین‌رو شاعر، آفرینشگری در عرصه زبان است.
مسعود آلگونه در آئین اختتامیه جشنواره بوی عیدی که بعد از ظهر امروز دوشنبه (۲۲ اسفندماه) در تالار پیامبر اعظم دانشگاه اصفهان برگزار شد، با بیان اینکه ارسطو سه حوزه را در شعرشناسی از یکدیگر تفکیک می‌کند که آفرینش، یکی از این مهم‌ترین بخش‌های این سه حوزه است، اظهار کرد: شعرشناسان از ابتدا درباره این موضوع زیاد بحث کرده‌اند که شعر در جهانی پر از جنگ، آشوب، فقر و مشکل چه جایگاهی دارد؟ آیا اصالت شعر به لبخندی زیبایی‌شناختی محدود می‌شود یا قرار است درسی بدهد و چیزی را تعلیم کند، جهانی را بسازد و افراد را تحت تأثیر قرار دهد یا خودبسنده است و جهانی مستقل؟ این مسئله در طول تاریخ همواره مطرح بوده و نزد شعرشناسان و فیلسوفان هنر بررسی‌شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
او ادامه داد: «گئورک گادامر» در کتاب «حقیقت و روش» هستی را به هنر ارتقا می‌دهد و می‌گوید «هستی در بهترین حالت می‌تواند هنر باشد و آدم چیزی نیست جز یک بازی و درنتیجه هستی یک بازی است.» او از این موضوع نتایج فلسفیِ خود را دریافت می‌کند، همچنین روانشناسان و روانکاوهایی مانند فروید بخش عمده‌ای از موضوعات و آموخته‌های روان‌شناختی خود را از نمایشنامه‌ها بیرون می‌کشند؛ بنابراین شعر به‌عنوان یک پدیده همواره مسئله و موردبررسی بوده است.
عضو هیئت‌علمی گروه ادبیات دانشگاه اصفهان اضافه کرد: اینکه اجداد غارنشینِ ما مخلوقاتی شبیه شعر امروزی داشتند و برای ما به‌عنوان انسان عصر ارتباطات نیز شعر مسئله است، موضوعی جالب است که باید به آن توجه کرد. دلیل این موضوع چیست؟ فیلسوفان قرن ۱۹ میلادی در انگلیس، شعر را نوعی مذهب پالایش‌شده می‌دانستند که انسان مدرن با فاصله گرفتن از دین و مذهب به آن نزدیک می‌شود.
آلگونه با اشاره به طرح تئوری فقدان توسط «ژاک لکان» روانکاو فرانسوی، گفت: به گفته این روانکاو، زبان، مجموعه ادراکات ما از جهان را می‌سازد و تمام این ادراکات، احساسات و دریافت‌ها ذیل عناوین مشخصی تدوین می‌شود تا ما به آن‌ها رجوع کنیم و این تدوین از زبان، ابزار سرکوب می‌سازد؛ یعنی زبان پیش از آنکه ابزار ارتباط باشد، ابزاری برای سرکوب است، چراکه احساسات را محدود به چند عنوان خاص می‌کند که هر یک سوءتعبیرهای خاص خود را ایجاد می‌کند.
او افزود: زبان بر ما چیزهایی را تحمیل می‌کند و ما ناگزیر باید آن‌ها را انتخاب کنیم، درواقع صورت‌هایی که ما قرار است بر اساس آن‌ها ازدواج کنیم، فرزند بیاوریم و رفتار کنیم از قبل موجود هستند و باید در آن‌ها قرارگرفته و ایفای نقش کنیم، درعین‌حال آزادی ما در دل همین قواعد معنا پیدا می‌کند.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: اگر من در سرزمینی زندگی کنم که هیچ محدودیتی وجود نداشته باشد آزادی برای من چه معنایی خواهد داشت؟ بنابراین آزادیِ ما در دل ضرورت‌های ما معنا می‌شود و زبان، امپراتور ضرورت‌ها است، زیرا زبان تمام ادراکات، دریافت‌ها و احساسات را عنوان‌گذاری و شماره‌بندی می‌کند و ما تمام دریافت خود از هستی را ذیل این عناوین قرار می‌دهیم که در این بین بخش عمده‌ای از احساسات ما سرکوب می‌شود.
این شاعر و نویسنده گفت: شاعر کسی است که تن به سیطره و ضرورت زبان نمی‌دهد، حصار زبان را در هم می‌شکند و به همین دلیل شاعر، آفرینشگری در عرصه زبان است، چنانکه فرمالیست‌ها شعر را حادثه‌ای در درون زبان می‌دانند.
آلگونه تأکبد کرد: شعر همواره در مقابل گفتمان معمول می‌ایستد و تمام حادثه شعر، سخن گفتن و یافتن آزادی‌های گمشده‌ای است که در جهان نمی‌توانیم آن‌ها را به عمل بیاوریم و اینجا است که فاصله دو جهانِ ممکن و واقع را باید در نظر بگیریم. درباره جهانِ ممکن در سینما آثاری نگاشته شده است؛ درواقع ما هم‌زمان که در جهانی زندگی می‌کنیم جهان دیگری می‌آفرینیم که قواعد خاص خود را دارد و این جهان دوم می‌تواند جهان هنر یعنی شعر و ادبیات باشد.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: شعر شاعر ادبيات استانی فرهنگی و هنری استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی فرهنگی و هنری استانی شهرستانها چهارشنبه سوري استانی ورزشی استانی سیاسی استانی علمی و آموزشی استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی فرهنگی و هنری استانی شهرستانها ضرورت ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۳۲۳۸۸۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
واکنش میرجلال الدین کزازی به فیلم «مست عشق»
میرجلال‌الدین کزازی می‌گوید: فیلم «مست عشق» از اندک فیلم‌هایی است که از دیدنش شادمان و خشنود بوده است.
به گزارش ایسکانیوز؛ استاد زبان و ادبیات فارسی و شاهنامه‌پژوه در حاشیه اکران خصوصی «مست عشق» برای ادیبان و چهره‌های فرهنگی، درباره این فیلم اظهار کرد: از نگاهی فراخ و فراگیر، دید و داوری من درباره این توژینه داستانی یا فیلم این است که دست‌اندکاران و پدیدآورندگان آن در کار هنری که می‌خواسته‌اند کرد، کامدار بوده‌اند. توانسته‌اند به آن آماج‌ها و آرمان‌هایی که در سر می‌پرورده‌اند، دست بیابند. از این دید این فیلم یکی از اندک فیلم‌هایی است که من از دیدن آن، از آغاز تا انجام فیلم، شادمان و خشنود بودم.
او افزود: آن دریافتی که این هنرمندان از چهره مولانا و منش و کنش او داشته‌اند، در بخشی گسترده در این آفریده هنری بازتاب یافته است. دم‌های دلپذیری را من به هنگام دیدن فیلم گذرانیدم اما چند ویژگی بیشتر بر من کارگر افتاد؛ بجز کارگردانی که هر چه در فیلم می‌گذرد به راستی به گونه‌ای به او بازمی‌گردد زیرا اوست که سررشته‌ها را در دست دارد، خُنیا یا موسیقی فیلم بسیار باشکوه ، کارساز و اثرگذار بود، به همان سان فیلم برداری آن. سه دیگر، آوابرداری این فیلم. از دید فنی این سه، نمود بیشتری در چشم من داشت.
کزازی درباره گفت‌وگوهای بین شمس و مولانا که از دید برخی، شاید برای مخاطب عام دیریاب‌تر باشد و اینکه آیا فیلم توانسته شمایی از مولانا و شمس را به مخاطب عام‌تر معرفی کند، گفت: بیشینه این گفت‌وگوها چون از آبشخورها ستانده شده بود، از ویژگی‌های بسیار پسندیده فیلم شمرده می‌شود اما زبان فیلم، شاید ناچار بوده‌اند من داوری نمی‌کنم، با زبان روزگار مولانا همیشه سازگار نبود، شاید می‌خواسته‌اند که بیننده امروزین بتواند پیوند بیشتری با فیلم بیابد. ببیننده‌ای که با ادب پارسی و زبان مولانا به بسندگی آشنا نیست.
کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: هستی تا سرمستی؛ به بهانه فیلم «مست عشق» «مست عشق» ، زمانی برای مستی سالن های سینما / روایت مولانا و شمس ، پدیده ای فراتر از اکران بزرگان فرهنگ و ادب و هنر ایران زمین مهمان "مست عشق" شدند (+تصاویر)
تداوم بارندگیها در کشور / دمای هوا در بعضی مناطق کاهش مییابد